Opłaty transakcyjne towarzyszą nam od początku istnienia kryptowalut. Pomimo że znacznie częściej kojarzone są one z klasyczną bankowością, to w przypadku płatności z wykorzystaniem kryptowalut również występują. Do kogo wędrują środki, skoro waluty wirtualne nie mają organów nadzorczych?
W większości przypadków mamy do czynienia ze stałymi opłatami, w niektórych sytuacjach koszt przeprowadzenia priorytetowo danej transakcji może być wyższy. Jeżeli jakiś użytkownik chce przeprowadzić swoją transakcję, a jednocześnie bardzo zależy mu na tym, aby płatność została szybko zatwierdzona, może on zdecydować się na zapłacenie wyższej opłaty transakcyjnej.
Sprawdź najbezpieczniejszy portfel
Czym są opłaty transakcyjne w kryptowalutach?
Przetwarzanie transakcji w blockchain wymaga wykonania określonej akcji. Opłaty transakcyjne stanowią zapłatę dla górników. To właśnie oni odpowiadają za utrzymanie sprawności danej sieci.
Górnicy są to użytkownicy, którzy udostępniają swoje zasoby technologiczne. Przy pomocy własnego sprzętu górnicy weryfikują i potwierdzają legalność transakcji. Ten proces nazywa się kopaniem kryptowalut. Dzięki pracy wykonywanej przez górników można zapobiec wielu problemom takim jak podwójne wydatkowania środków.
Stawka opłat transakcyjnych jest zależna od tego, w jakim stanie znajduje się sieć. Im sieć jest bardziej przeciążona, tym większa opłata. Sieci bywają przeciążone w momencie, kiedy na potwierdzenie oczekuje bardzo dużo transakcji.
Użytkownicy korzystający z prywatnych portfeli mogą samodzielnie dostosowywać wysokość opłaty transakcyjnej. Górnicy mają możliwość ustawiania kolejności, w jakiej transakcje mają zostać zweryfikowane. Jeżeli użytkownik zdecyduje się zapłacić więcej, zachęcony górnik prawdopodobnie umieści taką transakcję na początku kolejki.
Każda transakcja, która ma zostać wpisana do bloku, musi zostać zweryfikowana. Ustaliliśmy już, że za ten proces odpowiadają górnicy. Ponoszą oni jednak koszt związany ze zużyciem energii. W takim razie, gdyby nie opłaty transakcyjne, które pokrywają ich koszty oraz stanowią wynagrodzenie, nie mieliby oni powodu do uczestnictwa w procesie. A bez weryfikacji danych, sieć nie mogłaby funkcjonować.
Po co istnieją opłaty transakcyjne w sieci Bitcoin?
Powodem, dla którego twórca Bitcoina Satoshi Nakamoto zdecydował się na uwzględnienie w swojej koncepcji opłat transakcyjnych, było przeciwdziałanie spamowi. W przypadku, gdyby opłata transakcyjna nie występowała, hakerzy mogliby poprzez masowe wykonywanie groszowych transakcji całkowicie zapchać sieć. Opłata za każdą akcję miała zniechęcić hakerów do tego typu działań.
W kodzie źródłowym BTC znajdowała się reguła, według której opłata transakcyjna musiała wynosić minimalnie 0,01 BTC. Zasada ta musiała zostać zniesiona, ponieważ w obecnej chwili koszty związane z transakcjami przeprowadzanymi przy pomocy Bitcoina byłyby zbyt duże.
Kwota 0,01 BTC na moment powstawania Bitcoina wydawała się twórcy niewielka, jednak patrząc na nią przez pryzmat obecnego kursu, opłata takiej wysokości mogłaby całkowicie zmienić losy kryptowalut.
Widząc rosnący popyt, developerzy zauważyli, że opłata transakcyjna staje się zbyt wysoka szczególnie dla użytkowników, którzy zlecali małe transakcje. W związku z tym podjęli działania mające na celu zmniejszenie prowizji.
Rosnący koszt transakcji wynikał z niewielkiej pojemności bloku. Jak powszechnie wiadomo, system blockchain składa się z połączonych ze sobą bloków. Każdy blok może przechowywać określoną ilość danych. Górnicy weryfikują pełne bloki danych. Jeżeli popyt jest duży, kolejka do bloków powiększa się w błyskawicznym tempie, co wpływa na cenę opłaty transakcyjnej.
Developerzy Bitcoina szybko zorientowali się, że mała pojemność bloków stanowi spory problem i zdecydowali się na wprowadzenie aktualizacji. SegWit2x był aktualizacją, która powiększyła rozmiar bloków, co spowodowało, że opłaty transakcyjne zostały obniżone.
Rozwiązanie to okazało się na tyle skuteczne, że skorzystali z niego developerzy innych projektów kryptowalutowych takich jak Ethereum oraz Ripple. Utrzymanie opłat transakcyjnych na satysfakcjonującym poziomie jest bardzo istotne z punktu widzenia ekonomicznego. Wysokie koszty transakcji mogą odstraszyć potencjalnych użytkowników.
W jaki sposób naliczane są kryptowalutowe opłaty transakcyjne?
Celem podniesienia opłaty transakcyjnej jest zwiększenie szybkości transakcji. Im więcej zapłacimy za przetworzenie transakcji, tym szybciej górnicy podejmą się weryfikacji. W przypadku poszczególnych kryptowalut weryfikacja może przebiegać inaczej, jednak aby zobrazować przebieg całego procesu, przyjrzyjmy się Bitcoinowi.
Podczas wybierania opłaty transakcyjnej należy zweryfikować, ile wynosi minimalna opłata, pozwoli to znaleźć punkt odniesienia. Wszystkie transakcje oczekują na zweryfikowanie w mempoolu węzła. Jeden węzeł odpowiada jednemu górnikowi. Ilość węzłów jest zmienna.
Przed weryfikacją transakcji wykorzystuje się moc obliczeniową sprzętu górnika do rozwiązania skomplikowanego zagadnienia matematycznego. Za rozwiązanie problemu górnik jest nagradzany, a kolejny blok łańcucha zostaje dołączony do pozostałych. Mempool to miejsce, w którym przechowywane są informacje o transakcjach.
Każda transakcja może zostać odrzucona lub zaakceptowana. Po akceptacji informacje dotyczące transakcji zostaną przekazane do bloku. Im większa ilość węzłów, czyli górników, tym bezpieczniejsza jest cała sieć.
Górnicy ustalają kolejność transakcji. Całkowicie normalnym zjawiskiem jest to, że wybierają oni w pierwszej kolejności te transakcje, które są dla nich najbardziej opłacalne. Górnicy ustalają transakcje z najwyższymi opłatami jako priorytetowe, a te z niższymi zostają pozostawione i zostaną zapisane dopiero na kolejnym bloku.
Jeżeli popyt jest duży, a Ty ustalisz niską opłatę transakcyjną bardzo możliwe, że Twoja transakcja będzie przez długi czas „odkładana”. Użytkownicy świadomi tego mechanizmu dobierają często wyższą opłatę, dzięki czemu ich transakcja zostanie znacznie szybciej zrealizowana. Pozwala to poradzić sobie w chwilach, gdy pilnie potrzebujesz środków.
Czy wszystkie kryptowaluty posiadają taką samą opłatę transakcyjną?
Opłata transakcyjna różni się w przypadku poszczególnych kryptowalut. Jest wiele czynników, które mogą wpłynąć na wysokość opłaty. Przede wszystkim zależy czy dana sieć wymaga do swojego poprawnego działania górników. Pomimo że Bitcoin do poprawnego funkcjonowania sieci potrzebuje górników, to nie dla każdej kryptowaluty jest to niezbędne.
Dobrym przykładem kryptowaluty, która uniezależniła się od górników, jest Ripple. Z tego powodu opłata, którą musimy zapłacić za transakcję z XRP, jest bardzo niska.
Kolejnym czynnikiem, który w znacznym stopniu wpływa na wysokość opłaty transakcyjnej, jest przepustowość sieci. Im więcej transakcji na sekundę jest w stanie obsłużyć dany blockchain, tym niższa będzie opłata. Uproszczona zasada brzmi: im więcej transakcji na sekundę może obsłużyć dany łańcuch tym mniejszy koszt transakcji.
Podsumowując, wysokość opłat zależy od technicznych aspektów danej kryptowaluty oraz od przepustowości sieci. Nie bez znaczenia jest również wielkość naszej transakcji.
Samodzielne ustalanie opłaty
W większości popularnych portfeli wielkość opłaty obliczana jest automatycznie. Umożliwiają również one wybór interesującej nas szybkości transakcji. Możemy dostosować wysokość opłaty w taki sposób, aby transakcja przebiegła w określonym czasie.
Różnice w szybkości transakcji bardzo często mogą wynosić nawet kilkanaście godzin w zależności od tego, ile transakcji czeka na zweryfikowanie. Wysokość opłaty obliczana jest na podstawie iloczynu dwóch parametrów:
- Wielkości wykonywanej transakcji.
- Mediany rozmiaru.
Jeżeli dokonujesz transakcji kryptowaluty z portfela prywatnego, która wymaga uiszczenia opłaty transakcyjnej, musisz zawsze mieć pewność, że wybierasz odpowiednią ilość opłaty. W przypadku niektórych coinów błędy mogą okazać się bardzo kosztowne. Szczególnie kosztowne bywają transakcje Ethereum, gdzie ze względu na wysoką cenę przesunięcie miejsc „o jedno zero” może znacznie uszczuplić nasz portfel inwestycyjny.
Opłaty stanowią wynagrodzenie dla górników, którzy czuwają nad poprawnym funkcjonowaniem sieci.
Nie, opłaty mogą być różne w zależności od stanu sieci.
Każda kryptowaluta ma inną wysokość opłaty transakcyjnej.
